दिव्यांगासाठी शिक्षण झाले अधिक सोपे

Your Responsive Ads code (Google Ads)

जगद्गुरू रामभद्राचार्य दिव्यांगा विद्यापीठ 

जगद्गुरू रामभद्राचार्य दिव्यांग विद्यापीठाची स्थापना दिव्यांग व्यक्तींना उच्च आणि व्यावसायिक शिक्षण देण्यासाठी करण्यात आली. भारतात अंदाजे 9 कोटी अपंग आहेत. औपचारिक शाळा प्रणालीमध्ये व्याप्ती सुमारे 5% आहे. उच्च शिक्षणाची परिस्थिती खूपच भीषण आहे. दिव्यांग व्यक्तींसाठी उच्च शिक्षण केंद्रात उपलब्ध असलेली सामाजिक आर्थिक परिस्थिती आणि सुविधा हा उच्च शिक्षणात प्रवेश करण्यासाठी मोठा अडथळा मानला जातो. दिव्यांग व्यक्तींच्या काही गरजा पूर्ण करण्यासाठी विविध संस्था आणि संस्था असल्या तरी अशा संस्था/संस्थांचे उपक्रम अत्यंत मर्यादित असल्याचे आढळून आले 

स्वामी रामभद्राचार्य यांनी चित्रकूट येथे अंधांसाठी तुलसी विद्यालयाची स्थापना केली.यानंतर त्यांनी केवळ दिव्यांग विद्यार्थ्यांसाठी उच्च शिक्षण देणारी संस्था स्थापन करण्याचा निर्णय घेतला. या उद्देशाने त्यांनी 27 सप्टेंबर 2001 रोजी चित्रकूट, उत्तर प्रदेश येथे जगद्गुरू रामभद्राचार्य अपंग विद्यापीठाची स्थापना केली.2 एप्रिल 2001 रोजी पायाभरणी करण्यात आली. विद्यापीठाचे उद्घाटन 26 जुलै 2011 रोजी राजनाथ सिंह यांच्या हस्ते झाले.नियोजित नाव चित्रकूट अपंग विद्यापीठ (CHU), परंतु नंतर जगद्गुरू रामभद्राचार्य अपंग विद्यापीठ निवडले गेले. हे जगद्गुरू रामभद्राचार्य विकलांग शिक्षण संस्थान ट्रस्टद्वारे चालवले जाते.

  निर्मिती

विद्यापीठाची स्थापना सुरुवातीला 7 ऑगस्ट 2001 रोजी उत्तर प्रदेशच्या राज्यपालांनी लागू केलेल्या JRHU अध्यादेशाद्वारे करण्यात आली. 5 ऑक्टोबर 2001 रोजी पारित केलेल्या JRHU कायद्याने अध्यादेशाची जागा घेतली. या कायद्याने जगद्गुरू रामभद्राचार्य यांची JRHU चे आजीवन कुलगुरू म्हणून नियुक्ती केली. 23 ऑगस्ट 2001 रोजी वर्ग सुरू झाले. 2002 मध्ये, याला असोसिएशन ऑफ इंडियन युनिव्हर्सिटी, नवी दिल्लीचे सदस्यत्व देण्यात आले. 

  सपोर्ट 

 उत्तर प्रदेश सरकार आणि विद्यापीठ अनुदान आयोग (UGC) यांनी विद्यापीठाची निर्मिती आणि पुढे चालू ठेवण्यास पाठिंबा दिला. रजिस्ट्रार, अवनीश चंद्र मिश्रा यांनी सांगितले की, त्यांना माहिती तंत्रज्ञान, शिक्षक प्रशिक्षण कार्यक्रम, ललित कला आणि संगीत यांसारख्या विषयांमध्ये अभ्यासक्रम विकासासाठी भारतीय पुनर्वसन परिषदेकडून मदत मिळाली आहे. विद्यापीठ UGC कायदा 1956 च्या कलम 12(b) अंतर्गत केंद्रीय सहाय्य प्राप्त करण्यास पात्र घोषित करण्यात आले आहे.

  लोगो 

 JRHU च्या प्रवेशद्वाराचा वरचा भाग विद्यापीठाच्या लोगोसह विद्यापीठाचा लोगो संस्कृत बोधवाक्यासह चार प्रकारच्या अपंगत्व (दृश्य, श्रवण, शारीरिक आणि मानसिक दुर्बलता) दर्शवतो. सेवाधर्मः परमगहनः। (IAST: सेवाधर्मः परमगहनः, म्हणजे "सेवेचे कर्तव्य अत्यंत कठीण आहे") आणि आजीवन कुलगुरूचे छायाचित्र.

  प्रवेश

विद्यापीठ अनेक विषयांमध्ये पदवी, पदव्युत्तर आणि डॉक्टरेट पदवी प्रदान करते. भारत सरकारच्या अपंगत्व कायद्याने (1995) परिभाषित केल्यानुसार, चार प्रकारच्या अपंग विद्यार्थ्यांसाठी प्रवेश प्रतिबंधित आहेत: दृष्टीदोष, श्रवणदोष, हालचाल आणि मानसिकदृष्ट्या दुर्बल. बहुसंख्य विद्यार्थी उत्तर प्रदेश, बिहार आणि मध्य प्रदेशातील आहेत, त्यानंतर आसाम, महाराष्ट्र, छत्तीसगड आणि उत्तराखंड यासारख्या इतर राज्यांचा क्रमांक लागतो. विद्यार्थी निवास हॉल प्लेसमेंट केंद्र विद्यार्थ्यांना योग्य अभ्यासक्रम आणि/किंवा कार्यक्रम निवडण्यात आणि त्यांच्या कामगिरीच्या आधारे प्लेसमेंट मिळवण्यात मदत करण्यासाठी, JRHU कडे प्लेसमेंट सेंटर आहे. युवकांना योग्य पुनर्वसनासाठी मदत करण्यासाठी केंद्र कॅप्सूल प्रशिक्षण कार्यक्रमाची व्यवस्था देखील करते.[ 

  दूरस्थ शिक्षण

मर्यादित गतिशीलता असलेल्या विद्यार्थ्यांपर्यंत पोहोचण्यासाठी, विद्यापीठ दूरस्थ शिक्षण कार्यक्रम ऑनलाइन ऑफर करते, ज्याला डिस्टन्स एज्युकेशन कौन्सिल, इग्नू, नवी दिल्ली यांनी मान्यता दिली आहे. विद्यापीठातील इतर कार्यक्रमांप्रमाणे, हे केवळ अपंग लोकांसाठी उपलब्ध आहेत. JRHU ची रचना अपंग लोकांसाठी उच्च शिक्षणासाठी अधिक सुलभता सुनिश्चित करण्यासाठी करण्यात आली होती.[5] विद्यार्थ्यांना परवडणाऱ्या किमतीत अपंगांसाठी अनुकूल कॅम्पस आणि वर्गखोल्या दिल्या जातात.[18] मूलभूत संस्कृत आणि संगणक कौशल्य अभ्यासक्रम अनिवार्य आहेत.दृष्टिहीन विद्यार्थ्यांसाठी ब्रेलमध्ये अभ्यासक्रम उपलब्ध आहेत. दिव्यांग विद्यार्थ्यांच्या विशेष गरजा पूर्ण करण्यासाठी वसतिगृहाची सुविधा प्रदान केली जाते, ज्यामध्ये दृष्टिदोष आणि श्रवणदोष असलेल्या विद्यार्थ्यांचा समावेश होतो. रामभराचार्यांनी स्थापन केलेली धार्मिक आणि सामाजिक सेवा संस्था, विद्यापीठ आणि तुलसीपीठ येथे वसतिगृहाची सुविधा उपलब्ध करून दिली आहे.[22] विद्यापीठाच्या सर्व सुविधा जसे की वर्गखोल्या, वसतिगृह, प्रयोगशाळा आणि इतर अपंग लोकांसाठी प्रवेशयोग्य आणि अनुकूल आहेत.विद्यापीठात आंतरराष्ट्रीय रामचरितमानस संशोधन केंद्र आहे. विद्यापीठ अनेक पदव्या प्रदान करते. संस्कृत, हिंदी, इंग्रजी, समाजशास्त्र, संगीत, रेखाचित्र आणि चित्रकला, इतिहास, संस्कृती आणि पुरातत्व या विषयांमध्ये बॅचलर आणि पदव्युत्तर पदवी प्रदान केली जाते. इतर अभ्यासक्रमांमध्ये MSW (मास्टर ऑफ सोशल वर्क), B.Mus., BFA (बॅचलर इन फाइन आर्ट), B.Ed., M.Ed. विशेष, बी.एड. (बॅचलर ऑफ एज्युकेशन), एम.एड. (मास्टर ऑफ एज्युकेशन) (श्रवण कमजोरी आणि दृष्टीदोष), बीसीए (बॅचलर ऑफ कॉम्प्युटर अॅप्लिकेशन), बीबीए (बॅचलर ऑफ बिझनेस अॅडमिनिस्ट्रेशन), पीजीडीआयटी (माहिती तंत्रज्ञानातील पदव्युत्तर पदविका), डीआयटी (माहिती तंत्रज्ञानातील पदविका), डिप्लोमा इन इन्फॉर्मेशन टेक्नॉलॉजी. फोटोग्राफी आणि व्हिडिओ शूटिंग, डिप्लोमा इन हँडमेड पेपर, लॉ (पाच वर्षांचा एकात्मिक कोर्स), बीपीओ (बॅचलर इन प्रोस्थेटिक्स आणि ऑर्थोटिक्स) कंडेन्स्ड कोर्स, बीपीओ (बॅचलर इन प्रोस्थेटिक्स आणि ऑर्थोटिक्स) पाच वर्षांचा एकात्मिक कोर्स आणि बी.ए. मानसशास्त्रातील अभ्यासक्रम. या विद्यापीठाचे माननीय कुलपती, जगद्गुरू रामानंदाचार्य स्वामी रामभद्राचार्य जी, जे स्वत: अंध व्यक्ती आहेत, अपंग व्यक्तींसाठी विद्यापीठ स्थापन करण्यासाठी मिशनरी आवेशाने पुढे आले. हे विद्यापीठ उघडणे हे स्वामींचे ध्येय होते. ते यशस्वी होताना पाहणे हे त्याचे दुसरे ध्येय आहे. पारंपारिक आणि आधुनिक ज्ञानाने सशक्त चारित्र्याचे विद्यार्थी तयार करण्यासाठी अपंगांसाठी अनुकूल कॅम्पस, वर्ग खोल्या आणि अभ्यासक्रम उपलब्ध करून उच्च आणि व्यावसायिक शिक्षणामध्ये अपंगांचा अधिक सहभाग सुनिश्चित करणे. दिव्यांग विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षणात उत्तम प्रवेश मिळावा यासाठी त्यांना बोर्डिंग, निवास आणि आवश्यक आवश्यकता प्रदान करा. · सार्वजनिक आणि खाजगी क्षेत्रातील उपक्रमांमध्ये शिक्षित अपंग पदवीधरांसाठी योग्य प्लेसमेंट शोधा. · अपंगत्व क्षेत्राच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी तज्ञ/मनुष्यबळ तयार करणे. · अपंग व्यक्तींना मुख्य प्रवाहात आणण्यासाठी योग्य शिक्षण देऊन त्यांना आध्यात्मिक, सामाजिक आणि आर्थिकदृष्ट्या प्रोत्साहन देणे.

 

Name of the Department	Courses
Department of Sanskrit	B.A.,              M.A.
Department of  Hindi	B.A.,              M.A.
Department of English	B.A.,              M.A.
Department of  Sociology	B.A.,              M.A.MSW (Master of Social Work)
Department of Psychology	B.A.              M.A.
Department of Music	B.A.,              M.A.B.Mus.          M.Mus.
Department of Drawing & Painting	B.A.,              M.A.
Department of Fine Arts	BFA (Bachelor of Fine Arts) , MFA (Master of Fine Arts)
Department of Special Education	B.Ed. HI (Hearing Impairment) B.Ed. VI (Visual Impairment)
Department of Education	B.Ed. (Bachelor of Education) M.Ed.(Master of Education)
Department of  History, Culture & Archaeology	B.A.,              M.A.
Department of  Computer & Information Sciences	MCA (Master of Computer Application) BCA (Bachelor of Computer Application) PGDIT (PG Diploma in Information Technology) DIT (Diploma in Information Technology)
Department of  Commerce & Management	BBA (Bachelor of Business Administration) , MBA (Master of Business Administration)
Department of Economics	B.A.,              M.A.
Department of  Vocational Education	Diploma in Photography & Video Shooting Diploma in Handmade Paper